Tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh dân số

Pháp lệnh dân số được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khoá XI thông qua ngày 9 tháng 01 năm 2003 và có hiệu lực thi hành ngày 01 tháng 5 năm 2003. Qua 10 năm thực hiện Pháp lệnh dân số, công tác dân số đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Tỷ lệ tăng dân số giảm từ 1,17% năm 2002, xuống còn 1,06% năm 2012; tỷ suất sinh giảm từ 2,28% năm 2002, xuống còn 2,05% năm 2012. Việt Nam đứng thứ 4 các nước ASEAN, sau Singapo (1,3), Thái Lan, Brunei (1,6).

Quy mô dân số năm 2012 là 88,77 triệu người (năm 2002 là 79,54 triệu người), thấp hơn mục tiêu dân số Chiến lược giai đoạn 2001 - 2010 (không quá 89 triệu người). Việt Nam bước vào thời kỳ “dân số vàng”, theo đó tỷ lệ dân số theo nhóm tuổi năm 2012 là: 0 đến 14 tuổi chiếm 23,9%, tuổi từ 15 đến 64 chiếm 69%, trên 65 tuổi chiếm 7,1%. Tỷ suất chết trẻ dưới 1 tuổi giảm từ 26 phần nghìn (2002) xuống còn 15,8 phần nghìn (2012). Tỷ lệ tử vong bà mẹ giảm. Tuổi thọ bình quân hiện nay là 73 tuổi.

Bên cạnh những thành tựu đạt được trên, vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra trong công tác dân số như: mức sinh thay thế bình quân cả nước đạt, nhưng còn rất khác biệt giữa các vùng, miền, tỉnh (thành phố); có ba vùng chưa đạt mức sinh thay thế là Tây nguyên, miền núi phía Bắc và Trung du, Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung. Chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, tuy tỷ lệ số người biết đọc, biết viết cao nhưng số người được đào tạo chuyên môn, kỹ thuật thấp (năm 2009 đạt 13,4%, trong đó thành thị là 25,4%, nông thôn là 8%), trong khi cùng thời điểm các nước trong khu vực như Philippines đạt 26,4%, Singapore đạt 39,2% và Hàn Quốc đạt 40,4%. Nhu cầu việc làm tăng cao, nhưng sức bền, kỹ năng làm việc, trình độ quản lý hạn chế. Một vấn đề khác mà Việt Nam đang đối mặt đó là tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân lưu ý ngoài việc chuẩn bị dự thảo Luật Dân số trình Quốc hội xem xét, Bộ Y tế cần tham mưu ban hành kịp thời, hợp lý các chính sách nhằm bảo đảm sự phát triển bền vững của dân số Việt Nam; gắn việc duy trì đội ngũ lao động một cách hợp lý với việc đào tạo tốt nguồn lực lao động; tăng cường việc giáo dục về “xây dựng gia đình hạnh phúc” cho mọi người, nhất là giáo dục học sinh từ bậc học phổ thông.