Đề cương tuyên truyền tưởng niệm 75 năm Ngày mất của đồng chí Phan Văn Khỏe, nguyên Bí thư Xứ ủy Nam kỳ (07/3/1946 - 07/3/2021)
Tưởng niệm 75 năm Ngày mất của đồng chí Phan Văn Khỏe, nguyên Bí thư Xứ ủy Nam kỳ, Trang thông tin điện tử Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đăng Đề cương giới thiệu về tiểu sử và quá trình hoạt động cách mạng của đồng chí Phan Văn Khỏe do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tiền Giang biên soạn.
I. KHÁI LƯỢC TIỂU SỬ VÀ QUÁ TRÌNH HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG CHÍ PHAN VĂN KHỎE
Đồng chí Phan Văn Khoẻ sinh năm 1901 (Tân Sửu) ở làng Mỹ Hạnh Đông, quận Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Mỹ Hạnh Đông, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang). Đồng chí là con thứ tư trong gia đình nông dân nghèo, đông con. Dòng họ Phan của đồng chí định cư khá lâu ở xóm Cống Huế, làng Mỹ Hạnh Đông. Dưới thời Pháp thống trị nước ta, đời sống của nhân dân vô cùng khó khăn, người dân phải lo cái ăn, ít ai được học hành, nhưng gia đình vẫn cố gắng lo cho đồng chí được cắp sách đến trường. Bản thân đồng chí ham học hỏi, đọc nhiều sách báo và hay tìm hiểu các vấn đề đang diễn ra trong xã hội, nên đồng chí có vốn kiến thức sâu rộng hơn trình độ học vấn của mình.
Năm 1928, đồng chí là hội viên Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở làng Mỹ Hạnh Đông. Đầu năm 1930, khi chi bộ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên thành chi bộ An Nam cộng sản Đảng thì đồng chí là một trong những người đảng viên đầu tiên của quận Cai Lậy. Cuối tháng 4/1930, Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho phân công đồng chí phụ trách phong trào cách mạng ở quận Cai Lậy. Đầu năm 1933, đồng chí được bổ sung vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho. Cuối năm 1933, đồng chí được chỉ định làm Phó Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho, tập trung thực hiện nhiệm vụ củng cố tổ chức, phát triển lực lượng và chuẩn bị cao trào đấu tranh mới.
Ngày 01/5/1936, đồng chí lãnh đạo cuộc đấu tranh của gần 500 đồng bào các xã vùng Mỹ Hạnh Đông kéo ra chợ Cai Lậy đòi dân sinh, dân chủ. Cuộc đấu tranh giành thắng lợi và gây tiếng vang khắp tỉnh Mỹ Tho. Cuối năm 1936, đồng chí là Xứ ủy viên Nam kỳ, phụ trách phong trào cách mạng các tỉnh trung Nam kỳ, bao gồm các tỉnh Tân An, Mỹ Tho, Gò Công, Bến Tre, Sa Đéc.
Năm 1940, đồng chí là Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ tăng cường về Mỹ Tho với chức vụ là Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho, trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Mỹ Tho.
Đêm 22 rạng ngày 23/11/1940, cuộc khởi nghĩa nổ ra ở quận Châu Thành và quận Cai Lậy. Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho đặt tại đình Long Hưng xã Long Hưng, quận Châu Thành. Tại đây, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Mỹ Tho được thành lập. Trong 49 ngày làm chủ từ 23/11/1940 đến 12/01/1941, Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh Mỹ Tho thực hiện được một số việc có ý nghĩa lịch sử, như thành lập chính quyền nhân dân cách mạng cấp tỉnh, quận, xã; thành lập Tòa án nhân dân cách mạng tỉnh; thực thi một số chính sách: Xóa bỏ các thứ thuế vô lý, các khoản nợ của nông dân thiếu địa chủ, tịch thu lúa của địa chủ chia dân nghèo, giáo dục và khoan hồng người lầm đường lạc lối... Chế độ dân chủ cộng hòa trở thành hiện thực trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng ta.
Sau khởi nghĩa, cơ sở, tổ chức Đảng bị khủng bố tan rã và nhiều đảng viên, cán bộ và quần chúng bị bắt, bị giết hại. Hệ thống tổ chức Đảng từ Xứ ủy xuống Tỉnh ủy, Quận ủy, Chi bộ đứt liên lạc. Đồng chí Phan Văn Khỏe vẫn bám địa bàn, móc nối liên lạc từ Xứ ủy đến chi bộ. Đầu năm 1941, các đồng chí Xứ ủy còn lại bầu đồng chí Phan Văn Khỏe giữ chức vụ Bí thư Xứ ủy Nam kỳ. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, hệ thống tổ chức Đảng phục hồi. Giữa năm 1941, trên đường công tác, đồng chí bị giặc bắt, sau đó đày ra Côn Đảo.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đồng chí trở về tiếp tục công tác ở tỉnh Mỹ Tho. Đồng chí được Xứ ủy Nam bộ cử làm Đặc phái viên của Xứ uỷ và Liên tỉnh ủy miền trung Nam bộ. Cuối năm 1945, khi cuộc kháng chiến chống quân Pháp xâm lược lần thứ II bùng nổ, lực lượng cách mạng rút vào Đồng Tháp Mười. Đồng chí cùng với các đồng chí khác vẫn bám vùng ven kênh Tổng đốc Lộc (kênh Nguyễn Văn Tiếp) nắm tình hình, tập hợp và củng cố lực lượng kháng chiến. Đồng chí liên lạc với đồng chí Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Vịnh,… củng cố lực lượng vũ trang, xây dựng căn cứ Đồng Tháp Mười tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài ở các tỉnh trung Nam bộ.
Ngày 07/3/1946, trên đường công tác từ Cai Lậy đến Cái Bè, đồng chí bị giặc bắt. Chúng tra tấn đồng chí hết sức dã man. Không thể khuất phục đồng chí, ngay trong đêm đó, bọn giặc hèn hạ thủ tiêu đồng chí ở gò Bà Đội Phận - một bãi nghĩa địa hoang vắng ở phía đông chợ Cai Lậy (nay là Khu phố 1, phường 4, thị xã Cai Lậy, Tiền Giang).
II. ĐỒNG CHÍ PHAN VĂ KHỎE VỚI SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG VÀ DÂN TỘC
1. Đồng chí Phan Văn Khỏe góp phần soạn thảo và triển khai Đề cương chuẩn bị bạo động (3/1940) của Xứ ủy Nam kỳ
Quán triệt Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ sáu (11/1939) và xuất phát từ tình hình thực tế của Nam kỳ, tháng 3/1940, Xứ ủy Nam kỳ đề ra chủ trương phát động cuộc khởi nghĩa vũ trang, giành chính quyền về tay nhân dân. Là Xứ ủy viên phụ trách các tỉnh miền Trung Nam kỳ, đồng chí Phan Văn Khỏe đã tham gia soạn thảo và cùng với Ban Thường vụ Xứ ủy thông qua Đề cương chuẩn bị bạo động tại hội nghị Xứ ủy họp vào tháng 4/1940 ở Bến Lức, tỉnh Tân An (nay là tỉnh Long An); đồng thời, triển khai Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ sáu và Đề cương chuẩn bị bạo động đến các tỉnh thuộc địa bàn phụ trách. Từ đó, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy các tỉnh miền Trung Nam kỳ, không khí chuẩn bị khởi nghĩa diễn ra sôi nổi và phong trào đấu tranh cách mạng ở các tỉnh phát triển mạnh mẽ.
2. Đồng chí Phan Văn Khỏe góp phần quan trọng trong việc Xứ ủy ban hành các nghị quyết về chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Nam kỳ
Giữa năm 1940, chiến tranh thế giới lần thứ II bước vào giai đoạn ác liệt, thực dân Pháp ở Việt Nam tăng cường đàn áp, khủng bố và thủ tiêu các quyền tự do, dân chủ. Đồng chí là người được Xứ ủy trực tiếp giao nhiệm vụ chỉ đạo thiết kế lá cờ của Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương (Quốc kỳ nước ta hiện nay). Từ ngày 21 - 27/7/1940, tại làng Tân Hương, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Tân Hương, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), Hội nghị Xứ ủy Nam kỳ thông qua cờ đỏ sao vàng năm cánh làm cờ chính thức của Mặt trận nhằm hiệu triệu, động viên, cổ vũ quần chúng trong cuộc khởi nghĩa sắp tới. Đồng thời, hội nghị thảo luận, thông qua nhiều quyết sách quan trọng đối với phong trào đấu tranh cách mạng của toàn Xứ và nhất trí bầu đồng chí Tạ Uyên làm Bí thư Xứ ủy, hai đồng chí Phan Văn Khỏe, Lê Văn Khương- Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy, đồng thời để tăng cường cho Tỉnh ủy Mỹ Tho cũng như chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa sắp tới, đồng chí Phan Văn Khỏe được Xứ ủy chỉ định làm Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho.
Đến tháng 8/1940 ở Gò Đen, tỉnh Chợ Lớn (nay thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An) và tháng 9/1940 ở làng Xuân Thới Đông, quận Hóc Môn, tỉnh Gia Định (nay là xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh), đồng chí tham dự liên tiếp hai hội nghị Xứ ủy Nam kỳ để thảo luận thống nhất và quyết định xây dựng hệ thống tổ chức quân sự từ Xứ ủy đến phân khu, chỉ đạo các tỉnh thành lập Ban khởi nghĩa; tiến hành công tác củng cố, phát triển cơ sở Đảng và tổ chức quần chúng; đẩy mạnh công tác vận động binh sĩ địch; phê phán khuynh hướng manh động, khủng bố cá nhân; nối lại đầu mối liên lạc giữa các cấp ủy; tổ chức huấn luyện cấp tốc các đội du kích trong toàn xứ; tiến hành công tác tuyên truyền trong quần chúng và trao quyền ra lệnh khởi nghĩa cho Ban Thường vụ Xứ ủy.
3. Đồng chí Phan Văn Khỏe chủ trì các hội nghị của Tỉnh ủy Mỹ Tho về quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết của Xứ ủy; đồng thời, đề ra các biện pháp cụ thể chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang ở tỉnh Mỹ Tho
Sau khi Xứ ủy ban hành các nghị quyết về chuẩn bị khởi nghĩa, đồng chí Phan Văn Khỏe triệu tập và chủ trì các cuộc hội nghị của Tỉnh ủy Mỹ Tho để quán triệt và triển khai các nghị quyết của Xứ ủy đến tận cơ sở và chuẩn bị mọi mặt cho cuộc khởi nghĩa ở tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang), như hội nghị ngày 12/8/1940, tại làng Long Hưng, quận Châu Thành (nay là xã Long Hưng, huyện Châu Thành) thảo luận và nhất trí cần phải xúc tiến nhanh công tác đẩy mạnh việc chuẩn bị khởi nghĩa và thành lập Ban Quân sự tỉnh; hội nghị tháng 10/1940, tại làng Thạnh Phú, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Thạnh Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) đề ra các biện pháp cụ thể cho cuộc khởi nghĩa sắp tới, chỉ đạo cho các quận và cơ sở tích cực chuẩn bị khởi nghĩa với tinh thần vừa tuyên truyền, tổ chức mít tinh cổ động khởi nghĩa vừa tập hợp quần chúng, vừa bí mật tổ chức, huấn luyện quân sự, vừa phát triển lực lượng,...
Đặc biệt, đầu tháng 11/1940, đồng chí chủ trì hội nghị Tỉnh ủy ở làng Thạnh Phú, quận Châu Thành để kiểm điểm tình hình chuẩn bị và xây dựng kế hoạch khởi nghĩa, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ trong Tỉnh ủy và các quận ủy. Bế mạc hội nghị, đồng chí thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết luận nhiều vấn đề quan trọng, đồng thời chỉ rõ, đây là cuộc khởi nghĩa đồng loạt trên phạm vi cả tỉnh, mục tiêu là giành chính quyền về tay nhân dân. Trước mắt, tập trung lực lượng khởi nghĩa giành chính quyền theo từng khu vực, tạo nên thế mạnh áp đảo của nhân dân, sẵn sàng đánh chiếm tất cả các cơ quan đầu não của địch trong các thị xã, thị trấn giành quyền làm chủ về tay nhân dân; bắt, giáo dục, xử tội những tên ác ôn, ổn định trật tự xã hội; tịch thu tài sản, ruộng đất của địa chủ thực dân và địa chủ Việt gian chia cho dân cày nghèo.
4. Đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Tỉnh ủy Mỹ Tho lãnh đạo khởi nghĩa ngày 23/11/1940; trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa ở quận Cai Lậy
Để hoàn thành nhiệm vụ trong cuộc khởi nghĩa vũ trang, đồng chí còn chỉ thị thành lập Uỷ ban khởi nghĩa các cấp; và khi giành được chính quyền thì nhanh chóng chuyển Uỷ ban khởi nghĩa làm nhiệm vụ chính quyền nhân dân. Trên cơ sở đó, hội nghị phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ chủ chốt, trong đó đồng chí Phan Văn Khỏe, Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ, Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban Khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho, phụ trách chung và chịu trách nhiệm truyền lệnh, trực tiếp phụ trách cuộc khởi nghĩa ở quận Cai Lậy.
20 giờ ngày 22/11/1940, lệnh khởi nghĩa của Xứ ủy Nam kỳ được chuyển đến địa điểm liên lạc của Tỉnh ủy tại xã Trung An (nay thuộc TP Mỹ Tho). Bản mệnh lệnh quy định 0 giờ ngày 23 tháng 11 sẽ bắt đầu khởi nghĩa; tuy nhiên, kế hoạch khởi nghĩa ở Sài Gòn bị lộ và chính quyền thực dân tỉnh Mỹ Tho được thông báo cộng sản sẽ nổi dậy trong đêm 22/11/1940, cho nên chúng ráo riết chuẩn bị đối phó, thực hiện việc tuần tra, canh gác nghiêm ngặt. Mặc dù bị lộ, bọn địch đã bố phòng; nhưng việc chuẩn bị khởi nghĩa của nhân dân vẫn giữ được bí mật tuyệt đối và khi Lệnh khởi nghĩa đến Mỹ Tho, thông qua hệ thống tổ chức được bố trí từ trước, đồng chí Phan Văn Khỏe chỉ thị Tỉnh ủy Mỹ Tho nhanh chóng phổ biến xuống tận cơ sở. Cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho nổ ra đúng kế hoạch, mỗi khu vực đều có đồng chí Tỉnh ủy viên trực tiếp lãnh đạo.
Từ nửa đêm 22 đến rạng ngày 23/11/1940, cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho bùng nổ. Dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Khởi nghĩa, hàng chục ngàn quần chúng đủ mọi tầng lớp, không phân biệt già, trẻ, thành phần, tôn giáo với băng cờ, khẩu hiệu, đèn đuốc sáng trời đồng loạt nổi dậy, kéo đến chiếm các đồn bót, trụ sở, điếm canh, giải tán chính quyền địch ở cơ sở, Ủy ban khởi nghĩa tuyên bố chính quyền về tay nhân dân, hủy bỏ toàn bộ các thứ tô thuế bất hợp lý và thành lập Tòa án nhân dân tiến hành xét xử bọn ác ôn, có nợ máu với nhân dân,... Lần đầu tiên, lá cờ đỏ sao vàng năm cánh được treo trên ngọn cây bàng tại đình Long Hưng (nay thuộc xã Long Hưng, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), trụ sở của Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho và tấm biểu ngữ có dòng chữ “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa quốc” xuất hiện trước cổng đình. Tính chung từ ngày 23 đến 30/11/1940, toàn tỉnh Mỹ Tho có 75/124 làng (xã) đã giành được quyền làm chủ, 15 làng (xã) hưởng ứng theo từng mức độ khác nhau. Hệ thống tề làng, đồn bót ở địa phương hoàn toàn tan rã, một số bị bắt, bị giải tán, số khác sợ phải chạy đi nơi khác để sinh sống.
5. Đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Tỉnh ủy Mỹ Tho lãnh đạo công cuộc xây dựng chính quyền cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho
Trong khi cuộc khởi nghĩa đang diễn ra quyết liệt, ngay ngày 23/11/1940, đồng chí Phan Văn Khỏe và các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy Mỹ Tho chỉ đạo chuyển Uỷ ban khởi nghĩa các cấp thành chính quyền nhân dân; cũng trong ngày hôm đó, chính quyền cách mạng tỉnh Mỹ Tho được thành lập, do đồng chí Phan Văn Khỏe, Ủy viên Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho làm Chủ tịch, đây là địa phương đầu tiên trong cả nước đã thành lập được chính quyền cách mạng của nhân dân ở cấp tỉnh; đồng thời, thay mặt cho chính quyền cách mạng tỉnh Mỹ Tho, đồng chí đã chỉ đạo thành lập Tòa án nhân dân tỉnh, đây cũng là lần đầu tiên ở Nam kỳ và là lần đầu tiên trong cả nước, một tòa án nhân dân cấp tỉnh đã được thành lập.
Dưới sự lãnh, chỉ đạo của Tỉnh ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh tiến hành trấn áp bọn phản động; thi hành các quyền tự do dân chủ, bãi bỏ các thứ thuế, sổ sách, khế ước, giao kèo có tính chất bóc lột nhân dân; tuyên bố tự do tín ngưỡng, thực hiện đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo, không ngược đãi hàng binh, khoan hồng đối với người lầm đường hối cải, tịch thu ruộng đất và lúa gạo của địa chủ phản động chia cho dân nghèo, nghiêm trị bọn phản động,...
6. Đồng chí Phan Văn Khỏe bầu làm Bí thư Xứ ủy Nam kỳ, chỉ đạo khôi phục tổ chức Đảng sau khởi nghĩa tháng 11-1940 ở Nam kỳ và tỉnh Mỹ Tho
Cuộc khởi nghĩa tháng 11/1940 ở Nam kỳ và tỉnh Mỹ Tho bị thực dân Pháp khủng bố, đàn áp dã man. Do đó, Đảng bộ bị thiệt hại nặng nề. Hệ thống liên lạc từ Xứ uỷ đến tỉnh, quận, xã bị cắt đứt. Đa số cán bộ, đảng viên bị bắt giết, tù đày. Một số đảng viên thoát khỏi sự khủng bố của thực dân Pháp phải tạm lánh đi nơi khác.
Lúc bấy giờ, đồng chí Phan Văn Khoẻ, do thực hiện tốt công tác phòng gian bảo mật, nên vẫn an toàn, bám được địa bàn tại một số địa phương ven Đồng Tháp Mười thuộc quận Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho. Đồng chí tìm cách móc nối liên lạc với Xứ uỷ và một số cơ sở Đảng còn lại trong tỉnh Mỹ Tho. Chỉ sau một thời gian ngắn, đồng chí bí mật tập hợp đảng viên còn lại, củng cố lực lượng, liên lạc với các quận trong tỉnh chờ chủ trương mới của cấp trên.
Trước yêu cầu của phong trào cách mạng, Xứ uỷ cần củng cố lại để nắm vai trò lãnh đạo. Tháng 12/1940, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng một số đồng chí còn lại trong Xứ uỷ họp tại xã An Phú Tây, quận Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn (nay là xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh) để kiểm điểm sự thất bại của cuộc khởi nghĩa, bàn bạc các công tác khôi phục tổ chức Đảng. Tháng 01/1941, các đồng chí Xứ uỷ còn lại triệu tập Hội nghị mở rộng tại xã Đa Phước, quận Cần Giuộc, tỉnh Chợ Lớn (nay là xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh) để lập lại Xứ uỷ, đánh giá, rút ra những bài học kinh nghiệm xương máu về thất bại của cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ và đề ra chủ trương mới là: phân tán lực lượng, cất giấu, mua sắm, sản xuất vũ khí, chờ thời cơ khởi nghĩa lần thứ hai; cán bộ, đảng viên bám cơ sở, bám dân hoạt động chống khủng bố, khôi phục phong trào, đưa quần chúng ra sống hợp pháp, tránh tổn thất; các đồng chí bị lộ chuyển vùng hoạt động; nhiệm vụ chính là củng cố, phát triển, hoạt động bí mật, không bộc lộ lực lượng; quyết định thành lập tờ báo Giải phóng làm cơ quan tuyên truyền, hướng dẫn phong trào; đồng thời, Hội nghị bầu Ban Chấp hành Xứ uỷ mới 11 đồng chí, đồng chí Phan Văn Khoẻ giữ chức vụ Bí thư Xứ ủy.
Sau đó, ngày 10/4/1941, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng tập thể Xứ uỷ Nam kỳ ra thông cáo về việc “chuẩn bị khởi nghĩa lần thứ hai”, đề ra nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng, phục hồi hệ thống liên lạc, tổ chức lại các ban lãnh đạo và củng cố tổ chức các ban lãnh đạo ở các tỉnh, kết nạp những quần chúng trung kiên vào Đảng; ngày 28/5/1941, đồng chí Phan Văn Khỏe thay mặt Ban Thường vụ Xứ ủy ra tiếp một thông cáo mới với nội dung là yêu cầu các cấp tập trung khôi phục cơ sở Đảng, khôi phục phong trào cách mạng,... Những quyết định trên thể hiện rõ sự sắc bén và sâu sát của đồng chí Bí thư Xứ ủy Phan Văn Khỏe trong xác định nhiệm vụ trọng tâm, nhiệm vụ trước mắt của Đảng bộ trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn.
Bên cạnh đó, đồng chí và tập thể Xứ ủy còn thực hiện liên lạc với Trung ương và tiếp thu chủ trương của Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám (tháng 5/1941) do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Đồng chí Phan Văn Khỏe chỉ đạo các địa phương ráo riết tiến hành tập hợp, củng cố đội ngũ cán bộ, đảng viên, khôi phục cơ sở Đảng, cơ sở đoàn thể trong Mặt trận Việt Minh và cơ sở quần chúng.
Từ đó, một số Liên tỉnh ủy lâm thời, Tỉnh ủy lâm thời và Ban Cán sự Đảng ở Nam kỳ lần lượt thành lập lại, như Liên Tỉnh uỷ lâm thời Hậu Giang (21/1/1941); Tỉnh ủy lâm thời Rạch Giá và Ban cán sự Đảng các tỉnh Long Xuyên, Châu Đốc, Sa Đéc, Cao Lãnh (cuối tháng 1/1941); Liên Tỉnh uỷ miền Đông và các cơ sở Đảng ở Sài Gòn, Gia Định, Tây Ninh, Thủ Dầu Một (đầu năm 1942),…
Ngày 11/7/1941, trên đường công tác, đồng chí Phan Văn Khỏe bị địch bắt. Trong nhà giam Cai Lậy và Mỹ Tho, mặc dù bị tra tấn dã man, nhưng đồng chí vẫn một lòng trung thành với Đảng, không khai báo. Bất lực, chính quyền thực dân Pháp kết án tử hình. Không khuất phục, đồng chí kháng án, khiến bọn chúng buộc phải giảm án xuống chung thân và đày đi Côn Đảo.
Như vậy, sau cuộc khởi nghĩa Nam kỳ, mặc dù thực dân Pháp tiến hành khủng bố trắng, nhưng đồng chí Phan Văn Khỏe, từ lúc được bầu làm Bí thư Xứ ủy Nam kỳ (1/1941) cho đến lúc bị địch bắt (7/1941), vẫn kiên cường bám trụ, tích cực chỉ đạo khôi phục tổ chức Đảng và phong trào cách mạng ở Nam kỳ. Nhờ đó, cơ sở Đảng, từ Xứ ủy, Liên tỉnh ủy, Tỉnh ủy đến chi bộ được thành lập lại để tiếp tục lãnh đạo phong trào đấu tranh của quần chúng, tạo nền tảng cho sự phát triển của phong trào cách mạng ở Nam kỳ, tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 giành thắng lợi rực rỡ.
7. Đồng chí Phan Văn Khỏe, đặc phái viên của Xứ ủy Nam bộ, với phong trào cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho trong những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1946)
Sau cách mạng tháng Tám 1945 thành công, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng hàng ngàn tù chính trị được chính quyền cách mạng rước từ Côn Đảo về đất liền. Với tinh thần cách mạng tiến công, đồng chí bắt tay ngay vào công tác mới, là đặc phái viên của Xứ ủy Nam bộ, đồng chí cùng với lãnh đạo liên tỉnh ủy miền Trung Nam bộ và Tỉnh ủy Mỹ Tho thực hiện xây dựng chiến khu kháng chiến lâu dài.
Đầu tháng 3/1946, đồng chí rời quận Cai Lậy đi liên hệ với các đồng chí ở quận Cái Bè; trên đường đi, đồng chí sa vào tay giặc, bọn chúng đưa đồng chí về Cai Lậy tra tấn dã man, nhưng đồng chí kiên cường chịu đựng, nhất quyết không khai báo. Với âm mưu tiêu diệt hết tù chính trị ở Côn Đảo trở về và biết đồng chí là một cán bộ lãnh đạo quan trọng, khi không khai thác được gì, đêm 07/3/1946, thực dân Pháp thủ tiêu đồng chí tại Gò Bà Đội Phận ở phía đông chợ Cai Lậy.
III. ĐỒNG CHÍ PHAN VĂN KHỎE - TẤM GƯƠNG SÁNG NGỜI THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
1. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương chiến đấu kiên cường, bất khuất
Là người tham gia cách mạng vào cuối những năm 20 của thế kỷ trước, khi đất nước chìm sâu trong đêm dài nô lệ, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng với Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho xây dựng cơ sở Đảng, khôi phục phong trào cách mạng, giữ vững ý chí chiến đấu của nhân dân, nuôi dưỡng niềm tin vào sự thắng lợi của cách mạng. Đồng chí kết hợp nhuần nhuyễn hai yêu cầu cơ bản trong công tác của một người lãnh đạo là vừa quan tâm những vấn đề chiến lược của cách mạng; vừa chỉ đạo những công việc cụ thể, thiết thực, có hiệu quả.
Những năm 1930-1940, cùng với chủ trương xây dựng lực lượng cách mạng từ cơ sở, đồng chí còn trực tiếp lãnh đạo nông dân đấu tranh với bọn địa chủ, giành quyền lợi cho nông dân để giữ phong trào cách mạng. Cơ sở đảng và phong trào cách mạng phát triển đều khắp tỉnh Mỹ Tho và các tỉnh Nam kỳ.
Sau khi khôi phục phong trào cách mạng, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Đảng bộ tỉnh vận động thành lập Mặt trận Dân chủ, tập hợp nhân dân đấu tranh đòi dân sinh dân chủ. Đồng chí có công lớn trong thực hiện chuyển hướng chỉ đạo chiến lược đấu tranh nhằm tập hợp rộng rãi quần chúng xung quanh Đảng, tiến tới đấu tranh giành chính quyền về tay nhân dân. Trong thời gian bị địch giam cầm ở Côn Đảo, đồng chí luôn thể hiện tinh thần chiến đấu ngoan cường của người chiến sĩ cộng sản. Với đức độ và tài năng rèn luyện trong đấu tranh cách mạng, đồng chí Phan Văn Khỏe có nhiều cống hiến và đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho và các tỉnh Nam kỳ.
Sau khởi nghĩa Nam kỳ, đồng chí Phan Văn Khỏe chủ trương chuyển mọi hoạt động của Đảng vào bí mật, đồng thời chỉ đạo cho đảng viên tạm lánh sang địa phương khác chờ thời cơ gây dựng lại phong trào. Giữa năm 1941, trên đường đến tỉnh Bến Tre, đồng chí bị địch bắt chuyển về Cai Lậy. Tại đây, địch nhận ra đồng chí là người lãnh đạo khởi nghĩa nên chúng dùng mọi cực hình tra tấn dã man hòng khuất phục đồng chí. Nhưng địch thất bại, chúng kết án đồng chí tử hình, sau đó, do đồng chí kháng án, nên hạ xuống chung thân đày ra nhà tù Côn Đảo.
Trong khi địch khủng bố ác liệt và bệnh tật phát sinh nhiều, chi bộ nhà tù Côn Đảo đặt trọng tâm công tác vào việc cứu tế, đoàn kết, tương trợ giữa các tù nhân, bảo vệ cán bộ của Đảng. Đồng chí Phan Văn Khỏe chữa bệnh hoặc tìm thêm thực phẩm bồi dưỡng cho nhiều tù nhân khác. Trong tù, đồng chí góp phần cùng tổ chức Đảng chỉ đạo cứu tế tù nhân. Đồng chí cùng với nhiều tù nhân tổ chức đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc và tham gia nhiều khóa huấn luyện chính trị bí mật do tổ chức Đảng tổ chức với một niềm tin trở về với quê hương, với cách mạng tiếp tục cuộc khởi nghĩa mới.
Quá trình hoạt động, trưởng thành của đồng chí Phan Văn Khỏe gắn liền với những hoạt động tại Mỹ Tho. Qua hoạt động của đồng chí, phong trào cách mạng ở quận Cai Lậy lan rộng ra khắp tỉnh Mỹ Tho. Khi ở vị trí Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí có nhiều sáng tạo trong tổ chức và chỉ đạo cách mạng toàn tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho nổ ra mạnh mẽ và giành thắng lợi. Khi ở vị trí Bí thư Xứ ủy, đồng chí đã có công lớn trong việc khôi phục phong trào cách mạng ở Nam kỳ sau khi cuộc khởi nghĩa Nam kỳ bị thực dân Pháp đàn áp dã man. Khi bị địch bắt đày ra Côn Đảo, đồng chí vẫn kiên trung, vẫn miệt mài hăng say chiến đấu, học tập để bảo vệ khí tiết người cộng sản, chờ đợi thời cơ trở về với cách mạng.
Những thắng lợi mà nhân dân Mỹ Tho giành được từ khi có Đảng lãnh đạo: các cuộc đấu tranh từ năm 1928 đến năm 1939, khởi nghĩa Nam kỳ năm 1940 đều in đậm dấu ấn của một thế hệ những nhà lãnh đạo cách mạng ưu tú mà Phan Văn Khỏe là một trong những người tiêu biểu của Đảng và nhân dân ta.
2. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương học tập và rèn luyện không ngừng
Ở đồng chí Phan Văn Khỏe, với phẩm chất nổi bật là tấm gương học tập và rèn luyện không ngừng. Đồng chí may mắn hơn bạn bè cùng trang lứa khi được học tập ở tuổi niên thiếu, lớn lên hoạt động cách mạng, đồng chí luôn trau dồi kiến thức, tranh thủ mọi điều kiện, ở mọi lúc, mọi nơi để học tập; nhất là học tập quán triệt chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng nhằm trang bị nhận thức, quan điểm, phương pháp suy nghĩ và xem xét, giải quyết vấn đề cụ thể một cách đúng đắn, sáng tạo và hiệu quả.
Từ lúc bước chân vào con đường hoạt động cách mạng cho đến lúc bị kẻ thù thủ tiêu, bằng niềm tin mãnh liệt và nghị lực phi thường, xác định rõ lý tưởng sống, đồng chí miệt mài học tập, rèn luyện trong thực tiễn đấu tranh cách mạng, từng bước trang bị cho mình những hiểu biết về lý luận chính trị, trở thành người lãnh đạo kết hợp giữa thực tiễn sinh động với lý luận khoa học trong giải quyết đúng vấn đề cơ bản mà phong trào cách mạng đặt ra. Trong cao trào vận động nhân dân tham gia khởi nghĩa năm 1940, Đảng bộ Mỹ Tho vượt qua nhiều trở lực và khó khăn, tạo nên cao trào cách mạng sôi nổi, thu hút đông đảo quần chúng tham gia. Thành công đó có sự cống hiến trí tuệ, sức lực của đồng chí Phan Văn Khỏe.
Đồng chí Phan Văn Khỏe đã thể hiện tư chất của một người cộng sản có quyết tâm và nghị lực lớn, có khả năng phân tích, khái quát, nhận định các vấn đề thực tiễn ở địa phương, là tấm gương mẫu mực trong kết hợp giữa học và hành, lý luận và thực tiễn, học tập để phục vụ cho Đảng và phục vụ nhân dân.
3. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương trọn đời vì sự nghiệp cách mạng của Đảng
Từ khi tham gia cách mạng đến lúc hy sinh, đồng chí luôn đặt lợi ích của cách mạng lên trên lợi ích của cá nhân và hạnh phúc gia đình. Vì Đảng, vì dân, đồng chí chấp nhận gian khổ hy sinh, thoát ly tham gia cách mạng. Cũng vì Đảng, vì dân, đồng chí nhiều lần bị địch bắt giam, rồi ra tù lại tiếp tục hoạt động cách mạng, kẻ thù luôn rình rập, đe dọa tính mạng, nhưng đồng chí vẫn không lùi bước, sẵn sàng hy sinh tình riêng và bản thân mình vì sự nghiệp cách mạng.
Đồng chí Phan Văn Khỏe là một tấm gương sáng về sự gắn bó máu thịt với nhân dân. Bất kỳ ở đâu, giữa những người nông dân nghèo khó, người công nhân lam lũ, hay giữa tầng lớp trí thức, đồng chí luôn hòa mình với quần chúng, học hỏi và tổ chức, động viên quần chúng tham gia cách mạng. Đồng chí luôn giữ nghiêm chế độ sinh hoạt và kỷ luật của Đảng; tìm mọi cách bảo vệ Đảng, bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; thực hiện tự phê bình và phê bình thường xuyên, nghiêm túc để làm trong sạch tổ chức Đảng và đảng viên, đảm bảo cho Đảng thống nhất về tư tưởng, chính trị và tổ chức.
4. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương sáng ngời về đạo đức các mạng
Các phẩm chất đạo đức cách mạng của đồng chí Phan Văn Khỏe được hình thành, hoàn thiện và phát huy thông qua thực tiễn đấu tranh cách mạng. Thực tiễn hoạt động của đồng chí phong phú, đa dạng, bao quát nhiều lĩnh vực: Học tập văn hóa, làm nông, trực tiếp và tổ chức tranh đấu, bị tù đày, tham gia kháng chiến, các chức vụ quan trọng trong bộ máy Đảng, chính quyền; thực tiễn hoạt động ở nhiều tỉnh, thành Nam kỳ,... Chính thực tiễn cách mạng đó đã tôi luyện đồng chí thành một chiến sĩ cộng sản đầy bản lĩnh: kiên cường, bất khuất với kẻ thù nhưng cũng đầy lòng nhân ái, khoan dung với đồng bào, đồng chí.
Thông qua hoạt động thực tiễn, đồng chí Phan Văn Khỏe biết bổ sung vào nền móng đạo đức của mình các nhân tố mới, giá trị mới, tích cực và tiến bộ, để tích hợp trong đó một hệ chuẩn giá trị của nền đạo đức mới, vượt lên các hình thái đạo đức đã có từ trước đó.
Một nhân tố quan trọng để hình thành phẩm chất đạo đức của đồng chí Phan Văn Khỏe là năng lực cá nhân. Ngay từ nhỏ, đồng chí đã tỏ rõ trí thông minh, có nhận thức, tư duy và hành động đúng đắn. Các năng lực này đã cho phép đồng chí nhìn nhận hiện thực đất nước, thời đại theo một nhãn quan, lăng kính phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Việc gia nhập vào tổ chức yêu nước, học hỏi kinh nghiệm tổ chức đấu tranh, nhận thức về ý nghĩa các sự kiện lịch sử đang dồn dập diễn ra,... đều bắt nguồn từ năng lực chủ quan của bản thân.
Điều kiện lịch sử, xã hội và các phẩm chất vốn có đã xác lập tiền đề để đồng chí Phan Văn Khỏe làm người, làm việc, cống hiến để cuối cùng có một nhân cách đạo đức cách mạng sáng ngời: phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Ngày 30/5/1998, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho đồng chí Phan Văn Khỏe, vì có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
Tưởng niệm 75 năm ngày mất của đồng chí Phan Văn Khỏe là dịp để chúng ta ôn lại cuộc đời, sự nghiệp và tôn vinh công lao, cống hiến to lớn của đồng chí đối với Đảng và dân tộc; qua đó giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân tích cực thi đua học tập, lao động, công tác và chiến đấu góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước.
Đồng chí Phan Văn Khoẻ sinh năm 1901 (Tân Sửu) ở làng Mỹ Hạnh Đông, quận Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Mỹ Hạnh Đông, thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang). Đồng chí là con thứ tư trong gia đình nông dân nghèo, đông con. Dòng họ Phan của đồng chí định cư khá lâu ở xóm Cống Huế, làng Mỹ Hạnh Đông. Dưới thời Pháp thống trị nước ta, đời sống của nhân dân vô cùng khó khăn, người dân phải lo cái ăn, ít ai được học hành, nhưng gia đình vẫn cố gắng lo cho đồng chí được cắp sách đến trường. Bản thân đồng chí ham học hỏi, đọc nhiều sách báo và hay tìm hiểu các vấn đề đang diễn ra trong xã hội, nên đồng chí có vốn kiến thức sâu rộng hơn trình độ học vấn của mình.
Năm 1928, đồng chí là hội viên Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở làng Mỹ Hạnh Đông. Đầu năm 1930, khi chi bộ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên thành chi bộ An Nam cộng sản Đảng thì đồng chí là một trong những người đảng viên đầu tiên của quận Cai Lậy. Cuối tháng 4/1930, Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho phân công đồng chí phụ trách phong trào cách mạng ở quận Cai Lậy. Đầu năm 1933, đồng chí được bổ sung vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho. Cuối năm 1933, đồng chí được chỉ định làm Phó Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho, tập trung thực hiện nhiệm vụ củng cố tổ chức, phát triển lực lượng và chuẩn bị cao trào đấu tranh mới.
Ngày 01/5/1936, đồng chí lãnh đạo cuộc đấu tranh của gần 500 đồng bào các xã vùng Mỹ Hạnh Đông kéo ra chợ Cai Lậy đòi dân sinh, dân chủ. Cuộc đấu tranh giành thắng lợi và gây tiếng vang khắp tỉnh Mỹ Tho. Cuối năm 1936, đồng chí là Xứ ủy viên Nam kỳ, phụ trách phong trào cách mạng các tỉnh trung Nam kỳ, bao gồm các tỉnh Tân An, Mỹ Tho, Gò Công, Bến Tre, Sa Đéc.
Năm 1940, đồng chí là Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ tăng cường về Mỹ Tho với chức vụ là Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho, trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Mỹ Tho.
Đêm 22 rạng ngày 23/11/1940, cuộc khởi nghĩa nổ ra ở quận Châu Thành và quận Cai Lậy. Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho đặt tại đình Long Hưng xã Long Hưng, quận Châu Thành. Tại đây, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Mỹ Tho được thành lập. Trong 49 ngày làm chủ từ 23/11/1940 đến 12/01/1941, Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh Mỹ Tho thực hiện được một số việc có ý nghĩa lịch sử, như thành lập chính quyền nhân dân cách mạng cấp tỉnh, quận, xã; thành lập Tòa án nhân dân cách mạng tỉnh; thực thi một số chính sách: Xóa bỏ các thứ thuế vô lý, các khoản nợ của nông dân thiếu địa chủ, tịch thu lúa của địa chủ chia dân nghèo, giáo dục và khoan hồng người lầm đường lạc lối... Chế độ dân chủ cộng hòa trở thành hiện thực trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng ta.
Sau khởi nghĩa, cơ sở, tổ chức Đảng bị khủng bố tan rã và nhiều đảng viên, cán bộ và quần chúng bị bắt, bị giết hại. Hệ thống tổ chức Đảng từ Xứ ủy xuống Tỉnh ủy, Quận ủy, Chi bộ đứt liên lạc. Đồng chí Phan Văn Khỏe vẫn bám địa bàn, móc nối liên lạc từ Xứ ủy đến chi bộ. Đầu năm 1941, các đồng chí Xứ ủy còn lại bầu đồng chí Phan Văn Khỏe giữ chức vụ Bí thư Xứ ủy Nam kỳ. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, hệ thống tổ chức Đảng phục hồi. Giữa năm 1941, trên đường công tác, đồng chí bị giặc bắt, sau đó đày ra Côn Đảo.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đồng chí trở về tiếp tục công tác ở tỉnh Mỹ Tho. Đồng chí được Xứ ủy Nam bộ cử làm Đặc phái viên của Xứ uỷ và Liên tỉnh ủy miền trung Nam bộ. Cuối năm 1945, khi cuộc kháng chiến chống quân Pháp xâm lược lần thứ II bùng nổ, lực lượng cách mạng rút vào Đồng Tháp Mười. Đồng chí cùng với các đồng chí khác vẫn bám vùng ven kênh Tổng đốc Lộc (kênh Nguyễn Văn Tiếp) nắm tình hình, tập hợp và củng cố lực lượng kháng chiến. Đồng chí liên lạc với đồng chí Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Vịnh,… củng cố lực lượng vũ trang, xây dựng căn cứ Đồng Tháp Mười tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài ở các tỉnh trung Nam bộ.
Ngày 07/3/1946, trên đường công tác từ Cai Lậy đến Cái Bè, đồng chí bị giặc bắt. Chúng tra tấn đồng chí hết sức dã man. Không thể khuất phục đồng chí, ngay trong đêm đó, bọn giặc hèn hạ thủ tiêu đồng chí ở gò Bà Đội Phận - một bãi nghĩa địa hoang vắng ở phía đông chợ Cai Lậy (nay là Khu phố 1, phường 4, thị xã Cai Lậy, Tiền Giang).
II. ĐỒNG CHÍ PHAN VĂ KHỎE VỚI SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG VÀ DÂN TỘC
1. Đồng chí Phan Văn Khỏe góp phần soạn thảo và triển khai Đề cương chuẩn bị bạo động (3/1940) của Xứ ủy Nam kỳ
Quán triệt Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ sáu (11/1939) và xuất phát từ tình hình thực tế của Nam kỳ, tháng 3/1940, Xứ ủy Nam kỳ đề ra chủ trương phát động cuộc khởi nghĩa vũ trang, giành chính quyền về tay nhân dân. Là Xứ ủy viên phụ trách các tỉnh miền Trung Nam kỳ, đồng chí Phan Văn Khỏe đã tham gia soạn thảo và cùng với Ban Thường vụ Xứ ủy thông qua Đề cương chuẩn bị bạo động tại hội nghị Xứ ủy họp vào tháng 4/1940 ở Bến Lức, tỉnh Tân An (nay là tỉnh Long An); đồng thời, triển khai Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ sáu và Đề cương chuẩn bị bạo động đến các tỉnh thuộc địa bàn phụ trách. Từ đó, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy các tỉnh miền Trung Nam kỳ, không khí chuẩn bị khởi nghĩa diễn ra sôi nổi và phong trào đấu tranh cách mạng ở các tỉnh phát triển mạnh mẽ.
2. Đồng chí Phan Văn Khỏe góp phần quan trọng trong việc Xứ ủy ban hành các nghị quyết về chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Nam kỳ
Giữa năm 1940, chiến tranh thế giới lần thứ II bước vào giai đoạn ác liệt, thực dân Pháp ở Việt Nam tăng cường đàn áp, khủng bố và thủ tiêu các quyền tự do, dân chủ. Đồng chí là người được Xứ ủy trực tiếp giao nhiệm vụ chỉ đạo thiết kế lá cờ của Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương (Quốc kỳ nước ta hiện nay). Từ ngày 21 - 27/7/1940, tại làng Tân Hương, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Tân Hương, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), Hội nghị Xứ ủy Nam kỳ thông qua cờ đỏ sao vàng năm cánh làm cờ chính thức của Mặt trận nhằm hiệu triệu, động viên, cổ vũ quần chúng trong cuộc khởi nghĩa sắp tới. Đồng thời, hội nghị thảo luận, thông qua nhiều quyết sách quan trọng đối với phong trào đấu tranh cách mạng của toàn Xứ và nhất trí bầu đồng chí Tạ Uyên làm Bí thư Xứ ủy, hai đồng chí Phan Văn Khỏe, Lê Văn Khương- Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy, đồng thời để tăng cường cho Tỉnh ủy Mỹ Tho cũng như chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa sắp tới, đồng chí Phan Văn Khỏe được Xứ ủy chỉ định làm Bí thư Tỉnh ủy Mỹ Tho.
Đến tháng 8/1940 ở Gò Đen, tỉnh Chợ Lớn (nay thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An) và tháng 9/1940 ở làng Xuân Thới Đông, quận Hóc Môn, tỉnh Gia Định (nay là xã Xuân Thới Đông, huyện Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh), đồng chí tham dự liên tiếp hai hội nghị Xứ ủy Nam kỳ để thảo luận thống nhất và quyết định xây dựng hệ thống tổ chức quân sự từ Xứ ủy đến phân khu, chỉ đạo các tỉnh thành lập Ban khởi nghĩa; tiến hành công tác củng cố, phát triển cơ sở Đảng và tổ chức quần chúng; đẩy mạnh công tác vận động binh sĩ địch; phê phán khuynh hướng manh động, khủng bố cá nhân; nối lại đầu mối liên lạc giữa các cấp ủy; tổ chức huấn luyện cấp tốc các đội du kích trong toàn xứ; tiến hành công tác tuyên truyền trong quần chúng và trao quyền ra lệnh khởi nghĩa cho Ban Thường vụ Xứ ủy.
3. Đồng chí Phan Văn Khỏe chủ trì các hội nghị của Tỉnh ủy Mỹ Tho về quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết của Xứ ủy; đồng thời, đề ra các biện pháp cụ thể chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang ở tỉnh Mỹ Tho
Sau khi Xứ ủy ban hành các nghị quyết về chuẩn bị khởi nghĩa, đồng chí Phan Văn Khỏe triệu tập và chủ trì các cuộc hội nghị của Tỉnh ủy Mỹ Tho để quán triệt và triển khai các nghị quyết của Xứ ủy đến tận cơ sở và chuẩn bị mọi mặt cho cuộc khởi nghĩa ở tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang), như hội nghị ngày 12/8/1940, tại làng Long Hưng, quận Châu Thành (nay là xã Long Hưng, huyện Châu Thành) thảo luận và nhất trí cần phải xúc tiến nhanh công tác đẩy mạnh việc chuẩn bị khởi nghĩa và thành lập Ban Quân sự tỉnh; hội nghị tháng 10/1940, tại làng Thạnh Phú, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay là xã Thạnh Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) đề ra các biện pháp cụ thể cho cuộc khởi nghĩa sắp tới, chỉ đạo cho các quận và cơ sở tích cực chuẩn bị khởi nghĩa với tinh thần vừa tuyên truyền, tổ chức mít tinh cổ động khởi nghĩa vừa tập hợp quần chúng, vừa bí mật tổ chức, huấn luyện quân sự, vừa phát triển lực lượng,...
Đặc biệt, đầu tháng 11/1940, đồng chí chủ trì hội nghị Tỉnh ủy ở làng Thạnh Phú, quận Châu Thành để kiểm điểm tình hình chuẩn bị và xây dựng kế hoạch khởi nghĩa, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ trong Tỉnh ủy và các quận ủy. Bế mạc hội nghị, đồng chí thay mặt Ban Thường vụ Tỉnh ủy kết luận nhiều vấn đề quan trọng, đồng thời chỉ rõ, đây là cuộc khởi nghĩa đồng loạt trên phạm vi cả tỉnh, mục tiêu là giành chính quyền về tay nhân dân. Trước mắt, tập trung lực lượng khởi nghĩa giành chính quyền theo từng khu vực, tạo nên thế mạnh áp đảo của nhân dân, sẵn sàng đánh chiếm tất cả các cơ quan đầu não của địch trong các thị xã, thị trấn giành quyền làm chủ về tay nhân dân; bắt, giáo dục, xử tội những tên ác ôn, ổn định trật tự xã hội; tịch thu tài sản, ruộng đất của địa chủ thực dân và địa chủ Việt gian chia cho dân cày nghèo.
4. Đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Tỉnh ủy Mỹ Tho lãnh đạo khởi nghĩa ngày 23/11/1940; trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa ở quận Cai Lậy
Để hoàn thành nhiệm vụ trong cuộc khởi nghĩa vũ trang, đồng chí còn chỉ thị thành lập Uỷ ban khởi nghĩa các cấp; và khi giành được chính quyền thì nhanh chóng chuyển Uỷ ban khởi nghĩa làm nhiệm vụ chính quyền nhân dân. Trên cơ sở đó, hội nghị phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ chủ chốt, trong đó đồng chí Phan Văn Khỏe, Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ, Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban Khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho, phụ trách chung và chịu trách nhiệm truyền lệnh, trực tiếp phụ trách cuộc khởi nghĩa ở quận Cai Lậy.
20 giờ ngày 22/11/1940, lệnh khởi nghĩa của Xứ ủy Nam kỳ được chuyển đến địa điểm liên lạc của Tỉnh ủy tại xã Trung An (nay thuộc TP Mỹ Tho). Bản mệnh lệnh quy định 0 giờ ngày 23 tháng 11 sẽ bắt đầu khởi nghĩa; tuy nhiên, kế hoạch khởi nghĩa ở Sài Gòn bị lộ và chính quyền thực dân tỉnh Mỹ Tho được thông báo cộng sản sẽ nổi dậy trong đêm 22/11/1940, cho nên chúng ráo riết chuẩn bị đối phó, thực hiện việc tuần tra, canh gác nghiêm ngặt. Mặc dù bị lộ, bọn địch đã bố phòng; nhưng việc chuẩn bị khởi nghĩa của nhân dân vẫn giữ được bí mật tuyệt đối và khi Lệnh khởi nghĩa đến Mỹ Tho, thông qua hệ thống tổ chức được bố trí từ trước, đồng chí Phan Văn Khỏe chỉ thị Tỉnh ủy Mỹ Tho nhanh chóng phổ biến xuống tận cơ sở. Cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho nổ ra đúng kế hoạch, mỗi khu vực đều có đồng chí Tỉnh ủy viên trực tiếp lãnh đạo.
Từ nửa đêm 22 đến rạng ngày 23/11/1940, cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho bùng nổ. Dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Khởi nghĩa, hàng chục ngàn quần chúng đủ mọi tầng lớp, không phân biệt già, trẻ, thành phần, tôn giáo với băng cờ, khẩu hiệu, đèn đuốc sáng trời đồng loạt nổi dậy, kéo đến chiếm các đồn bót, trụ sở, điếm canh, giải tán chính quyền địch ở cơ sở, Ủy ban khởi nghĩa tuyên bố chính quyền về tay nhân dân, hủy bỏ toàn bộ các thứ tô thuế bất hợp lý và thành lập Tòa án nhân dân tiến hành xét xử bọn ác ôn, có nợ máu với nhân dân,... Lần đầu tiên, lá cờ đỏ sao vàng năm cánh được treo trên ngọn cây bàng tại đình Long Hưng (nay thuộc xã Long Hưng, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang), trụ sở của Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho và tấm biểu ngữ có dòng chữ “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa quốc” xuất hiện trước cổng đình. Tính chung từ ngày 23 đến 30/11/1940, toàn tỉnh Mỹ Tho có 75/124 làng (xã) đã giành được quyền làm chủ, 15 làng (xã) hưởng ứng theo từng mức độ khác nhau. Hệ thống tề làng, đồn bót ở địa phương hoàn toàn tan rã, một số bị bắt, bị giải tán, số khác sợ phải chạy đi nơi khác để sinh sống.
5. Đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Tỉnh ủy Mỹ Tho lãnh đạo công cuộc xây dựng chính quyền cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho
Trong khi cuộc khởi nghĩa đang diễn ra quyết liệt, ngay ngày 23/11/1940, đồng chí Phan Văn Khỏe và các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy Mỹ Tho chỉ đạo chuyển Uỷ ban khởi nghĩa các cấp thành chính quyền nhân dân; cũng trong ngày hôm đó, chính quyền cách mạng tỉnh Mỹ Tho được thành lập, do đồng chí Phan Văn Khỏe, Ủy viên Thường vụ Xứ ủy Nam kỳ, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng ban khởi nghĩa tỉnh Mỹ Tho làm Chủ tịch, đây là địa phương đầu tiên trong cả nước đã thành lập được chính quyền cách mạng của nhân dân ở cấp tỉnh; đồng thời, thay mặt cho chính quyền cách mạng tỉnh Mỹ Tho, đồng chí đã chỉ đạo thành lập Tòa án nhân dân tỉnh, đây cũng là lần đầu tiên ở Nam kỳ và là lần đầu tiên trong cả nước, một tòa án nhân dân cấp tỉnh đã được thành lập.
Dưới sự lãnh, chỉ đạo của Tỉnh ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh tiến hành trấn áp bọn phản động; thi hành các quyền tự do dân chủ, bãi bỏ các thứ thuế, sổ sách, khế ước, giao kèo có tính chất bóc lột nhân dân; tuyên bố tự do tín ngưỡng, thực hiện đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo, không ngược đãi hàng binh, khoan hồng đối với người lầm đường hối cải, tịch thu ruộng đất và lúa gạo của địa chủ phản động chia cho dân nghèo, nghiêm trị bọn phản động,...
6. Đồng chí Phan Văn Khỏe bầu làm Bí thư Xứ ủy Nam kỳ, chỉ đạo khôi phục tổ chức Đảng sau khởi nghĩa tháng 11-1940 ở Nam kỳ và tỉnh Mỹ Tho
Cuộc khởi nghĩa tháng 11/1940 ở Nam kỳ và tỉnh Mỹ Tho bị thực dân Pháp khủng bố, đàn áp dã man. Do đó, Đảng bộ bị thiệt hại nặng nề. Hệ thống liên lạc từ Xứ uỷ đến tỉnh, quận, xã bị cắt đứt. Đa số cán bộ, đảng viên bị bắt giết, tù đày. Một số đảng viên thoát khỏi sự khủng bố của thực dân Pháp phải tạm lánh đi nơi khác.
Lúc bấy giờ, đồng chí Phan Văn Khoẻ, do thực hiện tốt công tác phòng gian bảo mật, nên vẫn an toàn, bám được địa bàn tại một số địa phương ven Đồng Tháp Mười thuộc quận Cai Lậy, tỉnh Mỹ Tho. Đồng chí tìm cách móc nối liên lạc với Xứ uỷ và một số cơ sở Đảng còn lại trong tỉnh Mỹ Tho. Chỉ sau một thời gian ngắn, đồng chí bí mật tập hợp đảng viên còn lại, củng cố lực lượng, liên lạc với các quận trong tỉnh chờ chủ trương mới của cấp trên.
Trước yêu cầu của phong trào cách mạng, Xứ uỷ cần củng cố lại để nắm vai trò lãnh đạo. Tháng 12/1940, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng một số đồng chí còn lại trong Xứ uỷ họp tại xã An Phú Tây, quận Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn (nay là xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh) để kiểm điểm sự thất bại của cuộc khởi nghĩa, bàn bạc các công tác khôi phục tổ chức Đảng. Tháng 01/1941, các đồng chí Xứ uỷ còn lại triệu tập Hội nghị mở rộng tại xã Đa Phước, quận Cần Giuộc, tỉnh Chợ Lớn (nay là xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh) để lập lại Xứ uỷ, đánh giá, rút ra những bài học kinh nghiệm xương máu về thất bại của cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ và đề ra chủ trương mới là: phân tán lực lượng, cất giấu, mua sắm, sản xuất vũ khí, chờ thời cơ khởi nghĩa lần thứ hai; cán bộ, đảng viên bám cơ sở, bám dân hoạt động chống khủng bố, khôi phục phong trào, đưa quần chúng ra sống hợp pháp, tránh tổn thất; các đồng chí bị lộ chuyển vùng hoạt động; nhiệm vụ chính là củng cố, phát triển, hoạt động bí mật, không bộc lộ lực lượng; quyết định thành lập tờ báo Giải phóng làm cơ quan tuyên truyền, hướng dẫn phong trào; đồng thời, Hội nghị bầu Ban Chấp hành Xứ uỷ mới 11 đồng chí, đồng chí Phan Văn Khoẻ giữ chức vụ Bí thư Xứ ủy.
Sau đó, ngày 10/4/1941, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng tập thể Xứ uỷ Nam kỳ ra thông cáo về việc “chuẩn bị khởi nghĩa lần thứ hai”, đề ra nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng, phục hồi hệ thống liên lạc, tổ chức lại các ban lãnh đạo và củng cố tổ chức các ban lãnh đạo ở các tỉnh, kết nạp những quần chúng trung kiên vào Đảng; ngày 28/5/1941, đồng chí Phan Văn Khỏe thay mặt Ban Thường vụ Xứ ủy ra tiếp một thông cáo mới với nội dung là yêu cầu các cấp tập trung khôi phục cơ sở Đảng, khôi phục phong trào cách mạng,... Những quyết định trên thể hiện rõ sự sắc bén và sâu sát của đồng chí Bí thư Xứ ủy Phan Văn Khỏe trong xác định nhiệm vụ trọng tâm, nhiệm vụ trước mắt của Đảng bộ trong hoàn cảnh cực kỳ khó khăn.
Bên cạnh đó, đồng chí và tập thể Xứ ủy còn thực hiện liên lạc với Trung ương và tiếp thu chủ trương của Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám (tháng 5/1941) do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì. Đồng chí Phan Văn Khỏe chỉ đạo các địa phương ráo riết tiến hành tập hợp, củng cố đội ngũ cán bộ, đảng viên, khôi phục cơ sở Đảng, cơ sở đoàn thể trong Mặt trận Việt Minh và cơ sở quần chúng.
Từ đó, một số Liên tỉnh ủy lâm thời, Tỉnh ủy lâm thời và Ban Cán sự Đảng ở Nam kỳ lần lượt thành lập lại, như Liên Tỉnh uỷ lâm thời Hậu Giang (21/1/1941); Tỉnh ủy lâm thời Rạch Giá và Ban cán sự Đảng các tỉnh Long Xuyên, Châu Đốc, Sa Đéc, Cao Lãnh (cuối tháng 1/1941); Liên Tỉnh uỷ miền Đông và các cơ sở Đảng ở Sài Gòn, Gia Định, Tây Ninh, Thủ Dầu Một (đầu năm 1942),…
Ngày 11/7/1941, trên đường công tác, đồng chí Phan Văn Khỏe bị địch bắt. Trong nhà giam Cai Lậy và Mỹ Tho, mặc dù bị tra tấn dã man, nhưng đồng chí vẫn một lòng trung thành với Đảng, không khai báo. Bất lực, chính quyền thực dân Pháp kết án tử hình. Không khuất phục, đồng chí kháng án, khiến bọn chúng buộc phải giảm án xuống chung thân và đày đi Côn Đảo.
Như vậy, sau cuộc khởi nghĩa Nam kỳ, mặc dù thực dân Pháp tiến hành khủng bố trắng, nhưng đồng chí Phan Văn Khỏe, từ lúc được bầu làm Bí thư Xứ ủy Nam kỳ (1/1941) cho đến lúc bị địch bắt (7/1941), vẫn kiên cường bám trụ, tích cực chỉ đạo khôi phục tổ chức Đảng và phong trào cách mạng ở Nam kỳ. Nhờ đó, cơ sở Đảng, từ Xứ ủy, Liên tỉnh ủy, Tỉnh ủy đến chi bộ được thành lập lại để tiếp tục lãnh đạo phong trào đấu tranh của quần chúng, tạo nền tảng cho sự phát triển của phong trào cách mạng ở Nam kỳ, tiến tới tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 giành thắng lợi rực rỡ.
7. Đồng chí Phan Văn Khỏe, đặc phái viên của Xứ ủy Nam bộ, với phong trào cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho trong những năm đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1946)
Sau cách mạng tháng Tám 1945 thành công, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng hàng ngàn tù chính trị được chính quyền cách mạng rước từ Côn Đảo về đất liền. Với tinh thần cách mạng tiến công, đồng chí bắt tay ngay vào công tác mới, là đặc phái viên của Xứ ủy Nam bộ, đồng chí cùng với lãnh đạo liên tỉnh ủy miền Trung Nam bộ và Tỉnh ủy Mỹ Tho thực hiện xây dựng chiến khu kháng chiến lâu dài.
Đầu tháng 3/1946, đồng chí rời quận Cai Lậy đi liên hệ với các đồng chí ở quận Cái Bè; trên đường đi, đồng chí sa vào tay giặc, bọn chúng đưa đồng chí về Cai Lậy tra tấn dã man, nhưng đồng chí kiên cường chịu đựng, nhất quyết không khai báo. Với âm mưu tiêu diệt hết tù chính trị ở Côn Đảo trở về và biết đồng chí là một cán bộ lãnh đạo quan trọng, khi không khai thác được gì, đêm 07/3/1946, thực dân Pháp thủ tiêu đồng chí tại Gò Bà Đội Phận ở phía đông chợ Cai Lậy.
III. ĐỒNG CHÍ PHAN VĂN KHỎE - TẤM GƯƠNG SÁNG NGỜI THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
1. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương chiến đấu kiên cường, bất khuất
Là người tham gia cách mạng vào cuối những năm 20 của thế kỷ trước, khi đất nước chìm sâu trong đêm dài nô lệ, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng với Đảng bộ tỉnh Mỹ Tho xây dựng cơ sở Đảng, khôi phục phong trào cách mạng, giữ vững ý chí chiến đấu của nhân dân, nuôi dưỡng niềm tin vào sự thắng lợi của cách mạng. Đồng chí kết hợp nhuần nhuyễn hai yêu cầu cơ bản trong công tác của một người lãnh đạo là vừa quan tâm những vấn đề chiến lược của cách mạng; vừa chỉ đạo những công việc cụ thể, thiết thực, có hiệu quả.
Những năm 1930-1940, cùng với chủ trương xây dựng lực lượng cách mạng từ cơ sở, đồng chí còn trực tiếp lãnh đạo nông dân đấu tranh với bọn địa chủ, giành quyền lợi cho nông dân để giữ phong trào cách mạng. Cơ sở đảng và phong trào cách mạng phát triển đều khắp tỉnh Mỹ Tho và các tỉnh Nam kỳ.
Sau khi khôi phục phong trào cách mạng, đồng chí Phan Văn Khỏe cùng Đảng bộ tỉnh vận động thành lập Mặt trận Dân chủ, tập hợp nhân dân đấu tranh đòi dân sinh dân chủ. Đồng chí có công lớn trong thực hiện chuyển hướng chỉ đạo chiến lược đấu tranh nhằm tập hợp rộng rãi quần chúng xung quanh Đảng, tiến tới đấu tranh giành chính quyền về tay nhân dân. Trong thời gian bị địch giam cầm ở Côn Đảo, đồng chí luôn thể hiện tinh thần chiến đấu ngoan cường của người chiến sĩ cộng sản. Với đức độ và tài năng rèn luyện trong đấu tranh cách mạng, đồng chí Phan Văn Khỏe có nhiều cống hiến và đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng ở tỉnh Mỹ Tho và các tỉnh Nam kỳ.
Sau khởi nghĩa Nam kỳ, đồng chí Phan Văn Khỏe chủ trương chuyển mọi hoạt động của Đảng vào bí mật, đồng thời chỉ đạo cho đảng viên tạm lánh sang địa phương khác chờ thời cơ gây dựng lại phong trào. Giữa năm 1941, trên đường đến tỉnh Bến Tre, đồng chí bị địch bắt chuyển về Cai Lậy. Tại đây, địch nhận ra đồng chí là người lãnh đạo khởi nghĩa nên chúng dùng mọi cực hình tra tấn dã man hòng khuất phục đồng chí. Nhưng địch thất bại, chúng kết án đồng chí tử hình, sau đó, do đồng chí kháng án, nên hạ xuống chung thân đày ra nhà tù Côn Đảo.
Trong khi địch khủng bố ác liệt và bệnh tật phát sinh nhiều, chi bộ nhà tù Côn Đảo đặt trọng tâm công tác vào việc cứu tế, đoàn kết, tương trợ giữa các tù nhân, bảo vệ cán bộ của Đảng. Đồng chí Phan Văn Khỏe chữa bệnh hoặc tìm thêm thực phẩm bồi dưỡng cho nhiều tù nhân khác. Trong tù, đồng chí góp phần cùng tổ chức Đảng chỉ đạo cứu tế tù nhân. Đồng chí cùng với nhiều tù nhân tổ chức đấu tranh chống chế độ giam cầm hà khắc và tham gia nhiều khóa huấn luyện chính trị bí mật do tổ chức Đảng tổ chức với một niềm tin trở về với quê hương, với cách mạng tiếp tục cuộc khởi nghĩa mới.
Quá trình hoạt động, trưởng thành của đồng chí Phan Văn Khỏe gắn liền với những hoạt động tại Mỹ Tho. Qua hoạt động của đồng chí, phong trào cách mạng ở quận Cai Lậy lan rộng ra khắp tỉnh Mỹ Tho. Khi ở vị trí Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí có nhiều sáng tạo trong tổ chức và chỉ đạo cách mạng toàn tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của đồng chí, cuộc khởi nghĩa ở Mỹ Tho nổ ra mạnh mẽ và giành thắng lợi. Khi ở vị trí Bí thư Xứ ủy, đồng chí đã có công lớn trong việc khôi phục phong trào cách mạng ở Nam kỳ sau khi cuộc khởi nghĩa Nam kỳ bị thực dân Pháp đàn áp dã man. Khi bị địch bắt đày ra Côn Đảo, đồng chí vẫn kiên trung, vẫn miệt mài hăng say chiến đấu, học tập để bảo vệ khí tiết người cộng sản, chờ đợi thời cơ trở về với cách mạng.
Những thắng lợi mà nhân dân Mỹ Tho giành được từ khi có Đảng lãnh đạo: các cuộc đấu tranh từ năm 1928 đến năm 1939, khởi nghĩa Nam kỳ năm 1940 đều in đậm dấu ấn của một thế hệ những nhà lãnh đạo cách mạng ưu tú mà Phan Văn Khỏe là một trong những người tiêu biểu của Đảng và nhân dân ta.
2. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương học tập và rèn luyện không ngừng
Ở đồng chí Phan Văn Khỏe, với phẩm chất nổi bật là tấm gương học tập và rèn luyện không ngừng. Đồng chí may mắn hơn bạn bè cùng trang lứa khi được học tập ở tuổi niên thiếu, lớn lên hoạt động cách mạng, đồng chí luôn trau dồi kiến thức, tranh thủ mọi điều kiện, ở mọi lúc, mọi nơi để học tập; nhất là học tập quán triệt chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng nhằm trang bị nhận thức, quan điểm, phương pháp suy nghĩ và xem xét, giải quyết vấn đề cụ thể một cách đúng đắn, sáng tạo và hiệu quả.
Từ lúc bước chân vào con đường hoạt động cách mạng cho đến lúc bị kẻ thù thủ tiêu, bằng niềm tin mãnh liệt và nghị lực phi thường, xác định rõ lý tưởng sống, đồng chí miệt mài học tập, rèn luyện trong thực tiễn đấu tranh cách mạng, từng bước trang bị cho mình những hiểu biết về lý luận chính trị, trở thành người lãnh đạo kết hợp giữa thực tiễn sinh động với lý luận khoa học trong giải quyết đúng vấn đề cơ bản mà phong trào cách mạng đặt ra. Trong cao trào vận động nhân dân tham gia khởi nghĩa năm 1940, Đảng bộ Mỹ Tho vượt qua nhiều trở lực và khó khăn, tạo nên cao trào cách mạng sôi nổi, thu hút đông đảo quần chúng tham gia. Thành công đó có sự cống hiến trí tuệ, sức lực của đồng chí Phan Văn Khỏe.
Đồng chí Phan Văn Khỏe đã thể hiện tư chất của một người cộng sản có quyết tâm và nghị lực lớn, có khả năng phân tích, khái quát, nhận định các vấn đề thực tiễn ở địa phương, là tấm gương mẫu mực trong kết hợp giữa học và hành, lý luận và thực tiễn, học tập để phục vụ cho Đảng và phục vụ nhân dân.
3. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương trọn đời vì sự nghiệp cách mạng của Đảng
Từ khi tham gia cách mạng đến lúc hy sinh, đồng chí luôn đặt lợi ích của cách mạng lên trên lợi ích của cá nhân và hạnh phúc gia đình. Vì Đảng, vì dân, đồng chí chấp nhận gian khổ hy sinh, thoát ly tham gia cách mạng. Cũng vì Đảng, vì dân, đồng chí nhiều lần bị địch bắt giam, rồi ra tù lại tiếp tục hoạt động cách mạng, kẻ thù luôn rình rập, đe dọa tính mạng, nhưng đồng chí vẫn không lùi bước, sẵn sàng hy sinh tình riêng và bản thân mình vì sự nghiệp cách mạng.
Đồng chí Phan Văn Khỏe là một tấm gương sáng về sự gắn bó máu thịt với nhân dân. Bất kỳ ở đâu, giữa những người nông dân nghèo khó, người công nhân lam lũ, hay giữa tầng lớp trí thức, đồng chí luôn hòa mình với quần chúng, học hỏi và tổ chức, động viên quần chúng tham gia cách mạng. Đồng chí luôn giữ nghiêm chế độ sinh hoạt và kỷ luật của Đảng; tìm mọi cách bảo vệ Đảng, bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; thực hiện tự phê bình và phê bình thường xuyên, nghiêm túc để làm trong sạch tổ chức Đảng và đảng viên, đảm bảo cho Đảng thống nhất về tư tưởng, chính trị và tổ chức.
4. Đồng chí Phan Văn Khỏe - tấm gương sáng ngời về đạo đức các mạng
Các phẩm chất đạo đức cách mạng của đồng chí Phan Văn Khỏe được hình thành, hoàn thiện và phát huy thông qua thực tiễn đấu tranh cách mạng. Thực tiễn hoạt động của đồng chí phong phú, đa dạng, bao quát nhiều lĩnh vực: Học tập văn hóa, làm nông, trực tiếp và tổ chức tranh đấu, bị tù đày, tham gia kháng chiến, các chức vụ quan trọng trong bộ máy Đảng, chính quyền; thực tiễn hoạt động ở nhiều tỉnh, thành Nam kỳ,... Chính thực tiễn cách mạng đó đã tôi luyện đồng chí thành một chiến sĩ cộng sản đầy bản lĩnh: kiên cường, bất khuất với kẻ thù nhưng cũng đầy lòng nhân ái, khoan dung với đồng bào, đồng chí.
Thông qua hoạt động thực tiễn, đồng chí Phan Văn Khỏe biết bổ sung vào nền móng đạo đức của mình các nhân tố mới, giá trị mới, tích cực và tiến bộ, để tích hợp trong đó một hệ chuẩn giá trị của nền đạo đức mới, vượt lên các hình thái đạo đức đã có từ trước đó.
Một nhân tố quan trọng để hình thành phẩm chất đạo đức của đồng chí Phan Văn Khỏe là năng lực cá nhân. Ngay từ nhỏ, đồng chí đã tỏ rõ trí thông minh, có nhận thức, tư duy và hành động đúng đắn. Các năng lực này đã cho phép đồng chí nhìn nhận hiện thực đất nước, thời đại theo một nhãn quan, lăng kính phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Việc gia nhập vào tổ chức yêu nước, học hỏi kinh nghiệm tổ chức đấu tranh, nhận thức về ý nghĩa các sự kiện lịch sử đang dồn dập diễn ra,... đều bắt nguồn từ năng lực chủ quan của bản thân.
Điều kiện lịch sử, xã hội và các phẩm chất vốn có đã xác lập tiền đề để đồng chí Phan Văn Khỏe làm người, làm việc, cống hiến để cuối cùng có một nhân cách đạo đức cách mạng sáng ngời: phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Ngày 30/5/1998, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho đồng chí Phan Văn Khỏe, vì có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
Tưởng niệm 75 năm ngày mất của đồng chí Phan Văn Khỏe là dịp để chúng ta ôn lại cuộc đời, sự nghiệp và tôn vinh công lao, cống hiến to lớn của đồng chí đối với Đảng và dân tộc; qua đó giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân tích cực thi đua học tập, lao động, công tác và chiến đấu góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước.
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tiền Giang
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
LIÊN KẾT WEBSITE
Thăm dò ý kiến
Thống kê truy cập